نرخ بهره لایبور(Libor) چیست؟

یکی از مفاهیم پایه ای در تحلیل بازار پول ،تحلیل نرخ های بهره لایبور می باشد.و از آنجای که نرخ های ارز به نرخ های بهره در بازار پول بسیار عکس العمل نشان می دهد بررسی نرخ های لایبور می تواند نتایج بسیار خوبی در تحلیل فاندامنتال بازار ارز داشته باشد.

 کلمه LIBOR از حروف اول London InterBank Offered Rate گرفته شده است.نرخ لایبور عبارت است از میانگین نرخ بهره بین بانکی که بانکها در کوتاه مدت به یکدیگر وام می دهند (درست است که نام لندن در ابتدای این مخفف آمده است اما مهم نیست که این بانکها متعلق به کشور انگلیس باشند بلکه می توانند چندین بانک از چندین کشور مختلف باشند).مرجع تعیین کننده نرخ بهره لایبور مانند نرخ بهره فدرال و یا نرخ تنزیل نیست که توسط بانک مرکزی تعیین شود بلکه این نرخ توسط هیچ کس به تنهایی تعیین نمی شود بلکه همانطور که پیش تر گفته شد میانگینی است از نرخ های بهره بین بانکی که توسط موسسه the British Bankers’ Association (BBA) هر روز ساعت ۱۱ صبح انتشار می یابد در واقع این موسسه فقط یک نظر سنجی از ۱۶ بانک بزرگ در دنیا نسبت به نرخ وامی که بین آنها رد و بدل می شود انجام می دهد به صورت زیر بدست می آورد. 

فرض کنید ۱۶ بانک بزرگ به شرح ذیل باشند:

ابتدا نرخ ها سورت  و از شماره یک تا ۴ (کمترین نرخ ها) حذف می شوند و سپس از شماره ۱۳ تا ۱۶ (بیشترین نرخ ها ) نیز از جدول حذف می شوند. در واقع ۸ بانک باقی می مانند که نرخ های اینها با یکدیگر جمع و بر تعداد ۸ تقسیم می شوند نرخ بدست آمده همان نرخ لایبور می باشد.

موسسه نرخ ها را به تمام ارزها منتشر می کند(دلار ، پوند ، ین …) بنابراین نرخ لایبور دلار با نرخ لایبور پوند متفاوت است زیرا نرخ های تبادل ارز و همچنین سیاست های پولی این دو کشور برابر نیست.

از نرخ های لایبور چگونه استفاده کنیم:

زمانیکه نرخ لایبور در حال افزایش است این حالت دو مفهوم دارد که بستگی به زمان تحلیل دارد:

1. بزودی نرخ بهره اسمی افزایش می یابد(توسط بانک مرکزی)
2. ریسک اعتبارات افزایش یافته است (بعلت بحران مالی احتمال سوخت شدن وام زیاد شده است) بنابراین بانک ها برای جبران ریسک نرخ بیشتر را از وام گیرنده (بانک دیگر) مطالبه می کنند.

زمانیکه نرخ لایبور در حال کاهش است این حالت نیز دو مفهوم دارد که بستگی به زمان تحلیل دارد: 

تحلیل بین بازاری:

زمانیکه لایبور و یوریبور یورو در حال افزایش است و از طرف دیگر بعلت عدم اطمینان بین بانکی کمبود دلار در بازار وجود دارد لایبور دلار افزایش و منجر به کاهش یورو نسبت به دلار می شود.

اما زمانیکه لایبور یورو رو به افزایش و لایبور دلار رو به کاهش می باشد و نگرانی نسبت به سیستم بانکی کم هست یورو افزایش و دلار کاهش می یابد.

برای مشاهده نمودار نرخ های لایبور ها به تمامی ارز ها اینجاکلیک کنید.

نرخ لایبور (LIBOR) مخفف نرخ بهره پیشنهادی بین بانکی لندن (London Inter Bank offering Rates) است. لایبور به طور مشخص نرخ متوسط سود سپرده‌‌گذاری دلار آمریکا بین گروه ویژه‌‌ای از بانک‌های لندن است. این نرخ به طور روزانه برای ارزهای عمده تعیین می‌شود. نرخ لایبور برای دور‌ه‌های متفاوت سپرده‌گذاری معتبر است. برخی بانک‌های بین‌المللی که مقر اصلی آنها در اروپا است، نرخ لایبور را حتی با زمان یک‌شب محاسبه می‌کنند. بازار دلار آمریکا در اروپا بزرگ‌ترین بازار مالی بین‌المللی را تشکیل می‌دهد که شهر لندن مرکز عمده این بازار است.

نرخ لایبور یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی است که امکان ارزیابی هزینه و سود سپرده را برای سرمایه‌گذاری بین‌المللی فراهم می‌کند.
این نرخ از سوی بانک‌های مختلف لندن برای محاسبه سود سپرده به بانک‌های دیگر پیشنهاد می‌شود. در واقع با احتساب این نرخ در این شهر یک بانک می‌تواند از بانک دیگر پول قرض‌ بگیرد. زمان، سررسید و نرخ ارز از جمله فاکتورهای تعیین‌کننده این نرخ هستند، نرخ لایبور برای مدت زمان مختلف سپرده‌گذاری در نظر گرفته می‌شود. نرخ لایبور ۷ ، ۱۴، ۳۰، ۶۰، ۹۰، ۱۲۰، ۱۸۰، ۲۷۰، ۳۶۰ روزه از جمله نرخ‌های مورد نظر در سپرده‌گذاری بین بانکی است که هر یک نرخ جداگانه‌ای دارد.
نرخ لایبور به لحاظ اهمیت در بازار بین بانکی به صورت شبانه (overnight) نیز مورد محاسبه قرار می‌گیرد. در عین حال نرخ لایبور برای سپرده‌‌های یک ماهه، سه‌ماهه، شش‌ماهه و یک‌ساله رایج‌ترین نرخ دوره‌های سپرده‌گذاری در بانک‌های لندن است.

یوریبور، نرخ سپرده‌گذاری یورو
در اروپا نرخ سپرده‌گذاری یورو نیز در بازار سپرده‌گذاری بین بانکی به یوریبور EURIBOR موسوم است.
از آغاز ژانویه سال ۱۹۹۹ اروپا یورو را به عنوان ارز مشترک این قاره به کار گرفت و با افزایش تعداد کشورهای عضو این ارز جدید، بازارهای مالی نوینی تشکیل شدند.
نرخ بهره بین بانکی در کشورهای عضو منطقه یورو شامل Euribor و Eonia است.
Eonia نرخ پیشنهادی بهره سپرده‌گذاری یورو بین بانک‌های کشورهای عضو منطقه یورو است و Euribor نرخ بهره متوسط شبانه سپرده یورو در بازار بین بانکی منطقه یورو است.
این نرخ یک وزن متوسط و موثری در تمامی وام‌های تضمین نشده شبانه در بازار بین بانکی به حساب می‌آید.
Euribor و Eonia هر دو از یک بازار بزرگ با محوریت یک ارز، سود فراوان ایجاد می‌کنند.
این دو نرخ تابلوی موثری برای مظنه قیمت بانک‌ها و درجه‌ اعتبار آنها به شمار می‌آیند. یک کمیته مستقل از متخصصان بازار، هدایت و بازرسی کدها و توسعه شفافیت بازار را به عهده دارند، این وضعیت آنها را قادر می‌سازد تا در بازار یورو نقش موثری ایفا کنند.
علاوه بر دلار و یورو تقریبا نرخ بهره همه ارزهای عمده در قالب نرخ لایبور در بازار بین بانکی بانک‌های بین‌المللی اروپایی اعلام می‌شود و در این میان بانک‌های ویژه‌ای هر یک از ارزهای عمده را برای سپرده‌گذاری می‌پذیرند و برای دوره‌های مختلف سرمایه‌گذاری آن نرخ تعیین می‌کنند.
برای مراجعه به نرخ سود دوره‌های مختلف سپرده‌گذاری ارزهای مختلف می‌توان به آدرس اینترنتی: www.economagic.com/libor مراجعه کرد.
در این سایت می‌توان نرخ‌های سود سپرده‌گذاری یک‌هفته‌ای، دوهفته‌ای و یک‌ماهه تا ۱۲ماهه را مشاهده کرد.
برخی از سایت‌های اختصاصی و مالی نیز با ارزیابی احتمالات مختلف دست به پیش‌بینی نرخ لایبور زده‌اند.
سایت www.neatadeas.com در ۱۰اوت ۲۰۰۶ نرخ سه ماهه لایبور را برای دلار آمریکا پیش‌بینی کرده است. از این سایت نیز می‌توان برای اطلاع از هرگونه پیش‌بینی نرخ لایبور استفاده کرد.
در جدول (شماره ۱) درصد سالانه این نرخ برای سررسید سه ماهه سپرده‌گذاری دلار آمریکا به نقل از این سایت آمده است. انجمن بانک‌های انگلیس (British Bankers Association) در گزارش ۲۶ ژوئن سال‌جاری میلادی نام بانک‌های بزرگ و بین‌المللی را به صورت گروه‌های مختلف اعلام کرده است. هر یک از این گروه‌ها نسبت به جذب سپرده یک ارز عمده در دوره‌های مختلف اقدام می‌کنند که در این گزارش به طور فهرست‌وار به اسامی آنها اشاره می‌شود.

دلار آمریکا (USDا) – ۱۶ بانک
Bank of America, Barclays Bank plc , Citibank NA, Credit Suisse, Deutsche Bank AG, HBOS, HSBC, JP Morgan Chase, LIoyds TSB bank plc, Rabobank Royal Bank of Canada, The Bank of Tokyo – Mitsubishi ltd, The Norinchukin Bank, The Royal Bank of Scotland Group, UBS AG, West LB AG.

دلار استرالیا (AUDا) – ۸ بانک
Commonwealth Bank of Australia, Barclays Bank plc, Deutsche Bank AG, HBOS, LIoyds TSB bank plc, National Australia Bank ltd, The Royal Bank of Scotland Group, UBS AG.

دلار کانادا (CADا) – ۱۲ بانک
Bank of Montreal, Barclays Bank plc, Canadian imperial Bank of Commerce, Deutsche Bank AG, HSBC, HBOS, JP Morgan chase, National Bank of Canada, Rabobank, Royal Bank of Canada, The Bank of Nova Scotia, The Royal Bank of Scotland Gruoup.

فرانک سوئیس (CHFا) – ۱۲ بانک
Barclays Bank PLC, Citibank NA, Credit Suisse, Deutsche Bank AG, HSBC, JP Morgan Chase, LIoyds TSB Bank PLC, Societe Generale, The Bank of Tokyo– Mitsubishi, Ltd, The Royal Bank of Scotland Group, UBS AG, West LB AG

یورو (EURا) – ۱۶ بانک
Bank of America, Barclays Bank PLC, Citibank NA, Credit Suisse,
Deutsche Bank AG, HBOS, HSBC, JP Morgan Chase, LIoyds TSB Bank PLC, Rabobank, Royal Bank of Canada,
Societe Generale, The Bank of Tokyo – Mitsubishi Ltd, The Royal Bank of Scotland Group, UBS AG, West LB AG

پوند انگلیس (GBPا) ۱۶ بانک
Abbey National plc, Bank of America, BNP Paribas, Barclays Bank plc, Citibank NA, Deutsche Bank AG, HBOS, HSBC, JP Morgan Chase, LIoyds TSB Bank plc, Rabobank, Royal Bank of Canada, The Bank of Tokyo-Mitsubishi Ltd, The Royal Bank of Scotland Group, UBS AG, West LB AG

ین ژاپن (JPYا) – ۱۶ بانک
Bank of America, Barclays Bank plc, Citibank NA, Deutsche Bank AG, HSBC, JP Morgan Chase, LIlyds TSB Bank plc, Mizuho Corporate Bank, Rabobank, Societe Generale, Sumitomo Mitsui Banking Corpotation Europe Ltd (SMBCE), The Bank of Tokyo – Mitsubishi Ltd, The Norinchukin Bank, The Royal Bank of Scotland Group, UBS AG, West LB AG,

دلار نیوزلند (NZDا)- ۸ بانک
Commonwealth Bank of Australia, Barclays Bank plc, Deutsche Bank AG, HSBC, JP Morgan Chase, Lloyds TSB Bank plc, National Australia Bank, The Royal Bank of Scotland Group

کرون سوئد (SEKا)- ۸ بانک
Barclays Bank, Deutsche Bank, HSBC, JP Morgan Chase, Lloyds TSB Bank plc, Rabobank, The Royal Bank of Scotland Group, UBS AG

کرون دانمارک (DKKا)- ۸ بانک
Barclays Bank, Deutsche Bank AG, HSBC, JP Morgan Chase, Lloyds TSB Bank plc, Rabobank, The Royal Bank of Scotland Group, UBS AG
در پی تقاضای تعداد زیادی از خوانندگان روزنامه دنیای اقتصاد، از این پس نرخ سپرده سه‌ماهه لایبور دلار آمریکا در ادامه لیست نرخ ارز و سکه صفحات بانک و بیمه درج می‌شود.
منبع: اینترنت