صنعت ژاپن
استراتژی صنعتی ژاپن در قرن ۲۱، تمرکز بر صنایع با ارزش افزوده بسیار بالا با تکیه بر کارگر ماهر خود، حفظ اسرار تولیدی، سازماندهی محیط کار در داخل و سرمایه گذاری خارجی برای بهره برداری از مزیت سایر کشورهاست.
سالهای اخیر صنعت ژاپن به دلایلی چون بالا بودن نرخ دستمزدها که گاهی نسبت به کشورهای همسایه و حتی جهان به ۲۰ تا۳۰ برابر نیز بالغ میشود، سرمایهگذاری و تولید در کشورهای خارجی را سرلوحه فعالیتهای خود قرار داده است. اما در میان کشورهای خارجی، چین مطلوبترین گزینه برای صنایع و صنعتگران ژاپنی محسوب میشود. در واقع، با وجودی که هماکنون چین به یک رقیب جدی برای تولیدات صنعتی ژاپن تبدیل شده است، ولی صنعتگران ژاپنی برای بهرهبرداری از مزیتهای نسبی تولید در چین، همچنان به نقاط صنعتی این کشور چشم دوختهاند. هرچند، شرکتهای ژاپنی بیش از آنکه نگران رقبای خود در اروپا و آمریکا باشند، رقابت نفسگیر شرکتهای چینی در بازارهای سراسر جهان، آنها را به ستوه آورده است. البته همه شرکتهای ژاپنی چنین وضعیتی ندارند. زیرا بسیاری از آنان با استفاده از استراتژیهای خاص خود نظیر بکارگیری تکنولوژیهای بسیار پیچیده و پیشرفته، عملاً رقبای خارجی خود اعم از چینی و غیرچینی را خلع سلاح کرده و بدون نگرانی از تولیدات ارزانقیمت آنها به فعالیت خود ادامه میدهند. برای مثال، میتوان به شرکتهایی نظیر تویوتا و کَنون اشاره کرد که با استفاده از سیستمهای بسیار پیچیده تولیدی خود، نگرانیهای مربوط به کپیبرداری از تولیداتشان را تقریباً خنثی کردهاند. در سایر بخشها نیز کمپانیهای معروف ژاپنی یاد گرفتهاند که چگونه اسرار تجاری و تولیدی خود را از دستبرد رقبای خارجی محفوظ نگه دارند. حتی شرکتهای بزرگ این کشور به این نتیجه رسیدهاند که سرمایهگذاریهای قبلی آنها، این امکان را فراهم ساخته تا در آینده بدون نگرانی بر روی نسل جدید تولیدات خود سرمایهگذاری کنند. اما تنها نقطه ضعف ژاپن در این زمینه، انبوه تولیدات ارزان قیمتی است که هر ساله روانه کشورهای فقیر جهان میشود. البته کمتر شرکت ژاپنی را میتوان یافت که در سطح داخلی بر روی تولیدات ارزانقیمت سرمایهگذاری کند. یکی از این شرکتها کمپانی موتورسازی سوزوکی است که اخیراً به تولید یک نمونه ارزانقیمت موتور سیکلت (اسکوتر) پرداخته که نسبت به نمونههای قبلی شرکت، به بهایی کمتر از نصف فروخته میشود. در این نمونه که برای مسافتهای کوتاه درون شهری طراحی شده، برخی از لوازم نمونه قبلی آن نظیر ترمز عقب حذف گردیده است. اما باوجودی که این نوع تولید به نوبه خود یک تیزهوشی به شمار میرود، ولی تولید ارزان قیمت در ژاپن به تولیدات کم اهمیت و تقریباً داخلی محدود میشود.
از طرف دیگر، ادارات دولتی ژاپن که تا قبل از این به شدت در مورد چشمانداز تولیدات صنعتی کشور نگران بودند، هماکنون به دقت مراقب تولیدات صنعتی پیشرفته کشور هستند تا مبادا دانش فنی آن در اختیار خارجیها قرار گیرد. هیدتاکا فوکودا، مدیر فنآوری اطلاعات وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن، در این رابطه میگوید: “در سال جاری وزارتخانه متبوع وی کمپانی اِن ای سی- (NEC) که یک شرکت بزرگ الکترونیکی است – را مجاب نمود تا تکنولوژی تولید نمایشگرهای پلاسما را به جای یک سرمایهگذار خارجی، به یک شرکت داخلی واگذار کند تا به این وسیله خطر کپیبرداری از تولید این نوع نمایشگرها از بین برود.” به گفته وی، اخیراً مذاکراتی با ۱۰ شرکت دیگر داخلی برای عدم فروش تکنولوژی خود به خارجیها صورت گرفته است.
البته استفاده از نیروی کار ارزان، تنها انگیزه اصلی و عمده ژاپنیها برای فعالیت در خارج از مرزهای کشور نیست، بلکه برخی از شرکتهای این کشور نظیر خودروسازان و کمپانیهای سازنده ماشینآلات راهسازی و ساختمانسازی، برای تعقیب خواستههای مشتریان خود دست به چنین کاری میزنند. مدیران کمپانی خودروسازی هوندا – که دومین شرکت بزرگ خودروسازی ژاپن بعد از تویوتاست – در این رابطه میگویند که آنها با استفاده از این استراتژی، یعنی ساخت کارخانه نزدیک به بازارهای مصرف، علاوه بر کاهش زمان تولید و هزینههای توزیع و حمل ونقل، ضرر و زیانهای ناشی از نوسانات ارزی را نیز در کنترل خود گرفتهاند. درواقع، اکثر تولیدکنندگان این کشور همزمان با مخفی نگهداشتن اسرار تولید خود در خانه، با استفاده از تولید ارزان قیمت در خارج از مرزها مشکل رقابت خود با رقبای خارجی را حل کردهاند. اما حرکت سریع صنایع ژاپن به سمت کشورهای کرهجنوبی، تایوان و چین، شرکتهای این کشور را سخت به این فکر واداشته که چه نوع فنآوریهایی را باید در خانه مخفی نگه داشت و کدامیک از آنها مناسب استفاده در خارج از مرزهاست. البته براساس یک سنت دیرینه، اسرار تجاری کشور باید دور از دسترس دیگران باشند. از سوی دیگر، یکی از هنرهای ذاتی ژاپنیها، ترکیب مهارتها و فنآوریهای مختلف با یکدیگر در ساخت یک کالای تولیدی است. برای مثال، کمپانیهای معروف این کشور در ساخت کالاهای تولیدی خود چنان مهارتها و فنآوریهای پیشرفته مختلفی را با یکدیگر ترکیب میکنند که عملاً کپیبرداران قادر نیستند نقشه اصلی سیستمهای آنها را کشف نمایند. بهعلاوه، تکیه بر کارگر ماهر خود و ساماندهی محیط کارخانجات از دیگر استراتژیهای ژاپنی امروز است. در هر صورت، استراتژی اصلی ژاپن در امر تولیدات صنعتی در قرن ۲۱، تمرکز صنایع کشور بر تولید با ارزشافزوده بسیار زیاد است. پرواضح است که ژاپنیها در این زمینه به دلیل خصوصیات ذاتی خود نظیر کار تیمی، در سراسر جهان بیرقیب هستند.
مواد پیشرفته مانند سرامیکهای پیشرفته و کامپوزیتها که متضمن روشهای جدید تولید نیز هستند، مزایای زیادی در مقایسه با مواد سنتی دارند. ژاپن توجه زیادی به مواد پیشرفته دارد؛ این مساله به راهبرد ژاپن برای توجه به تکنولوژیهای توان‌آور برمی‌گردد؛ ژاپن این راهبرد را در جهت جبران محدود بودن منابع طبیعی و استفاده از تکنولوژیهای جدید در جهت بهبود کاربردهای مواد اتخاذ کرده است.
اکثر فعالیتهای تحقیق و توسعه و اختراعات در زمینه مواد پیشرفته در ژاپن به وسیله بخش خصوصی انجام میشود. شرکتهای ژاپنی سرمایهگذاری سنگینی در مواد پیشرفته نموده‌اند و تاکید زیادی بر توسعه صنعت و فرایندهای تولید در این زمینه دارند. این فعالیتها برای دستیابی به بازار آینده است که پیش‌بینی میشود خیلی بزرگ باشد. برای مثال ژاپنیها بازار سرامیکهای الکترونیکی مورد استفاده در تراشههای نیمه‌هادی و دیگر محصولات میکروالکترونیک را به تسخیر خود درآوردهاند و آنرا رهبری میکنند.
بنگاههای ژاپنی به طور جدی کار بر روی مواد سرامیکی سازهای را آغاز کردند. با وجود اینکه این مواد هنوز بازار بزرگی در جهان ندارند، ولی ژاپنیها توسعه تجاری چاقوهای سرامیکی و قیچی‌ها را در حوزه سرامیکهای سازهای مورد توجه قرارداده‌اند. این موضوع باعث آمادهشدن تولیدکنندگان از طریق تجربه فرایندهای مختلف میشود که ممکن است از این تجربیات روزی در کاربردهای دیگری مانند ساخت قطعات موتور استفاده شود.
بر طبق گزارش وزارتخانه صنعت و تجارت بین‌المللی ژاپن (MITI)، بازار مواد پیشرفته در ژاپن رشد سالیانه ۱۰ درصد در دهه ۱۹۹۰ داشته است و بازار این مواد در سال ۲۰۰۰، حدود۹۰ میلیارد دلار بوده است.
بخش خصوصی اخیراً به طور جدی سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه بر روی ابرهادی‌های دمای بالای سرامیکی را نیز مورد توجه قرار داده است. بر طبق گزارش بنیاد ملی علوم، صنعت ژاپن ۷۰ درصد از همکاری‌های بین‌المللی خود در زمینه مواد پیشرفته را بر روی تحقیق و توسعه در ابرهادی‌ها متمرکز کرده است. بدیهی است که هیچ تضمینی برای تجاری شدن ابرهادی‌ها، سرامیکهای ساختاری و دیگر تکنولوژیهای نو در مواد پیشرفته وجود ندارد. هرچند شرکتهای ژاپنی مایل هستند که خطر تامین منابع مالی را برای مدت طولانی برای پیشرفت در این زمینه تقبل کنند، ولی دولت نیز در این زمینه فعال است و در کنار صنعت، کار بر روی مواد پیشرفته را مورد توجه قرار داده است. البته هر یک دارای نقش متفاوتی هستند.
بر طبق گزارش جدیدی که از آکادمی ملی علوم (NAS)، منتشر شده است، دولت نقش مهمی در تصمیم‌گیری برای نحوه کار بر روی مواد پیشرفته دارد. بر طبق گزارش NAS دولت باید نقش تسریع‌کننده را بر عهده داشته باشد و رهبری سرمایهگذاری و انجام R&D در مواد پیشرفته بر عهده صنعت باشد.
بر طبق گزارشی که به وسیله سفارت آمریکا در توکیو تهیه شده است، وزراتخانه صنعت و تجارت بین‌المللی (MITI)، آژانس علوم و تکنولوژی (STA)، وزارت آموزش و دیگر نهادهای دولتی ژاپن تنها در سال ۱۹۹۱، حدود ۳۰۰ میلیون دلار بر روی مواد پیشرفته در ژاپن هزینه نموده‌اند. این گزارش نتیجه گرفته است که دولت ژاپن فعالانه در حال اداره کردن و تامین مالی تحقیقات در همه حوزههای تکنولوژی مواد است. آزمایشگاه‌های دولتی ژاپن همگام با صنایع ژاپن در حال کار کردن بر روی مواد پیشرفته هستند و نتایج این تحقیقات به وسیله صنعت ژاپن برای بهبود محصولات و تولید محصولات جدید مورد استفاده قرار میگیرد.
تحلیل:
آنچه از گزارش فوق برمیآید برنامه و وضعیت ژاپن در مواد پیشرفته است. چنانچه در متن نیز آمده است، علت توجه ژاپن به تکنولوژی مواد پیشرفته، محدود بودن منابع طبیعی و تاثیر زیاد این تکنولوژی‌بر سایر تکنولوژیها است. این دلایل با توجه به خصوصیات مواد پیشرفته معقول بنظر میرسد؛ زیرا مواد پیشرفته بیش از آنکه به مواد اولیه برای تولید متکی باشند به دانش فنی مورد استفاده برای تولید وابسته میباشند و نقش مواد اولیه در قیمت نهایی این مواد کم است. همچنین با ایجاد یک ماده جدید با خواص مطلوب، انقلابی در سایر تکنولوژیها رخ میدهد. بنابراین این استراتژی برای کشور ژاپن مناسب به نظر میرسد.
شاید با توجه به تفاوتهایی که بین کشور ما و ژاپن وجود دارد، تصور شود که پیچیدن نسخه‌ای مشابه نسخه فوق برای ایران، کار نامعقولی است. اما در این زمینه بایستی به نکته زیر توجه نمود:
از میان دو دلیل اصلی ذکر شده برای توجه ژاپن به مواد پیشرفته، یعنی “محدود بودن منابع طبیعی” و تاثیر زیاد بر سایر تکنولوژیها، دلیل اول در کشور ما تحقق ندارد و دلیل دوم ربطی به کشور خاص ندارد. البته در کشور ما نیز در برخی بخشها (مثلاً چوب) محدودیت شدید مواد طبیعی وجود دارد و باید به فکر جایگزینی چوب با مواد دیگر مانند کامپوزیتها بود. اما نکته مهم آن است که محدود نبودن منابع طبیع کشور ما، نباید منجر به عدم توجه به مواد پیشرفته شود، بلکه از جهاتی، توجه خاص به این مواد، البته با استراتژی متفاوتی نسبت به ژاپن، بایستی در دستور کار قرار گیرد. مثلاً به دلیلی دسترسی زیاد به مواد طبیعی (مانند سنگ آهن، گاز و غیره)، درکشور ما تولید انبوه مواد پایه مورد توجه قرار گرفته است و همین امر میتواند مزیت بیشتری برای راه‌اندازی واحدهای تکمیلی تولید مواد پیشرفته در کنار تولید مواد پایه ایجاد نماید.
در ژاپن به علت قدرت بالای بخش خصوصی، توان تحقیق و توسعه در این بخش وجود دارد و میتواند به راحتی در این زمینه سرمایهگذاری نماید. اما در کشور ما تحقیق و توسعه در بخش خصوصی و دولتی اگر چه دنبال شده است ولی نتیجه مورد انتظار از این فعالیتها کسب نگردیده است. به نظر می رسد باید در ساختار واحدهای تحقیق و توسعه تجدید نظر نمود و با مکانیزم های جدیدی که ایجاد میشود بتوان این فعالیتها را جهت دار کرد و حمایت نمود. البته توجه به این نکته ضروری است که در نهایت بخش خصوصی باید نقش تعیین کننده در این فعالیتها داشته باشد. تا بتوان به نتیجه مطلوب در این زمینه دست یافت. چنانچه در گزارش نیز آمده است، دولت ژاپن حتی تحقیقات را رهبری و نظارت هم نمیکند و صرفاً برای خود یک نقش تسریع‌کننده قایل است. باید توجه داشت، برداشتن موانع از سر راه بخش خصوصی، تسهیل روند تحقیقات و ایجاد اطمینان برای بخش خصوصی در مورد بازار، محرک بزرگی برای حرکت این بخش در زمینه تحقیقات است و این میتواند مهمترین نقش دولت در این زمینه باشد
خودروسازی، صنعت کلیدیژاپن
در ماه آوریل سالجاری، تولیدات صنعتی کشور ژاپن رشد کرد. به گزارش دولتژاپن ارتقاء تولید شرکتهای خودروساز و شرکتهای فعال درزمینه تکنولوژیهای جدید، باعث شد تا راندمان تولیداتصنعتی این کشور در ماه مورد بررسی، ۲/۲ درصد رشد کند.
درماه آوریل شرکت کاسیو (Casio) شرکت تولیدکننده ساعتو ماشین حساب خبر از افزایش سطح تولید و فروشش در سهماه اول سال داد. این شرکت برآورد می‌کند شاهد رشد۸/۶درصد درآمد خالص خود در سال مالی جاری (اولآوریل ۲۰۰۵- اول آوریل ۲۰۰۶) و رسیدن آن به مرز ۲۳میلیارد ین معادل ۲۱۳ میلیون دلار آمریکا باشد. انتظار میرود سطح فروش سمیکانداکتورها و قطعاتکامپیوتری تا پایان سال ۲۰۰۵ میلادی ۱/۶ درصد رشدکند.
خودرو و فولاد
بنا به این گزارش درچهار ماه اول سال ۲۰۰۵، صادرات ژاپن با بیشترین سرعتطی چندین سال اخیر رشد کرد که اصلی‌ترین دلیل آنتوسعه صنعت خودرو و فولاد در این کشور است. تقاضایبالای بازارهای خارجی و داخلی باعث شد تا درآمد کشورژاپن از دو صنعت یاد شده، روز به روز افزایش یابد وموجبات تغییرات زیرساختی در این کشور فراهم شود. وزیر بازرگانی کشور ژاپن در مصاحبه با خبرنگاراینترنشنال هرالد تریبیون میگوید: در ماه آوریل سالجاری سطح صادرات ژاپن ۸/۷ درصد نسبت به سال پیش ازآن رشد کرد در حالی که در ماه مارس نرخ رشد صادراتژاپن تنها ۱/۶ درصد بوده است. در همین دوره زمانیهزینه واردات ژاپن در اثر رشد قیمت نفت در بازارهایمصرف ۷/۱۲ درصد رشد کرد و باعث شد تا مازاد تجاریاین کشور ۴/۱۰ درصد تنزل یابد و به ۸/۹۶۲ میلیارد ینمعادل ۹۴/۸ میلیارد دلار آمریکا برسد. انتظار می‌رودتا پایان سال جاری این رقم ۱۸ درصد دیگر نیز تنزلیابد.تحلیلگران بر این باورند که رشد سریع اقتصادچین و ایالات متحده آمریکا در سالهای اخیر وبه‌دنبال آن افزایش سطح تقاضای این کشورها برای مواداولیه صنعتی، باعث رشد درآمد صادراتی ژاپن شدهاست.”آزوسو کاتو“ اقتصاددان مرکز تحقیقات اقتصادی BNP میگوید: ما انتظار داریم تا پایان نیمه اولامسال درآمد صادراتی ژاپن باز هم افزایش یابد زیرااقتصادهای آسیائی با اجراء برنامه‌های اصلاحاتی درحال بازسازی هستند و سطح تقاضای آنها روز به روزبیشتر میشود و ایالات متحده آمریکا همچنان در صدرمصرف‌کنندگان جهان قرار دارد. روشن است افزایش درآمدصادراتی تبعات اقتصادی مثبتی برای ژاپن به همراهدارد و مانع از گرفتار شدن این اقتصاد در دام رکودمی‌شود.کاتو عقیده دارد: اقتصاد ژاپن وابسته بهاقتصاد کشورهای مصرف‌کننده تولیدات آن است. بنابرایناگر اقتصاد این کشورها رشد کند و سطح تقاضا در آنهاافزایش یابد میتوان انتظار اصلاح زیرساخت‌هایاقتصادی و صنعتی ژاپن را داشت. اولین بازار مصرفژاپن، ایالات متحده آمریکاست که در سه ماه اول سالجاری ۶/۳ درصد رشد کرد. نرخ رشد اقتصادی این کشور دردوره زمانی مورد بررسی بیش از میزان برآورد شده درروزهای پایانی سال گذشته بود و باعث خرسندی ژاپنی‌هاو امیدوار شدن آنها به بازار آمریکا شد. از طرف دیگردر سه ماه اول سال جاری اقتصاد کشور چین ۴/۹ درصدرشد کرد که تنها ۱/۰ درصد کمتر از سه ماه پیش از آنبوده است و هنوز پتانسیل بسیار بالائی برای جذبتولیدات ژاپن دارد. ”هارو کاواهارا“، نماینده شرکت ”کن‌وود“ ضمن اظهار نگرانی از آینده بازار میگوید: در سه ماه اول سال جاری درآمد خالص شرکت، ۳۴ درصدکاهش پیدا کرد که اصلی‌ترین دلیل آن تنزل قیمت قطعاتالکترونیکی خودرو بود. انتظار میرود تا پایان سالمالی جاری که از اول ماه آوریل آغاز شده است،سودآوری شرکت ۲۴درصد رشد کند اما وابستگی زیاد صنعتما به صنعت خودرو بسیار نگران‌کننده است.طبقپیش‌بینی‌های اقتصادی دولت ژاپن تا پایان سال جاریدرآمد صادراتی این کشور، ۸/۶ درصد و هزینه وارداتیآن ۱۳ درصد رشد خواهد کرد که یک‌سوم این هزینه مربوطبه نفت و فرآورده‌های نفتی میشود.در سه ماه اول سالجاری اقتصاد ژاپن ۳/۵ درصد رشد کرد و باعث شد تا سطحهزینه‌های مصرفی خانوارها ارتقاء یابد. اصلی‌تریندرآمد صادراتی ژاپن، درآمد حاصل از خودروسازی بود. تولید شرکتهای خودروساز در سه ماه اول سال جاریافزایش چشمگیری پیدا کرد و باعث شد تا سهم صادراتیاین شرکتها ارتقاء یابد. برای مثال در سه ماه اولسال جاری تولید شرکت تویوتا موتور، اولین شرکتخودروسازی ژاپن ۵/۶ درصد رشد کرد و شرکت خودروسازینیسان نیز رشدی ۳/۱ درصدی را در سطح تولید خود تجربهکرد که ناشی از رشد تقاضای آن در جهان بوده است. دراین ماه سطح تولید دو شرکت بزرگ خودروسازی ژاپن عینیتویوتا و هوندا در مجموع ۸/۲ درصد رشد کرد که دلیلاصلی آن طراحی و عرضه مدل‌های جدید و رشد سطح صادراتتولیدات این شرکتها بوده است. به گزارش اتحادیهصنعت خودروسازی ژاپن در ماه پیش از آن رشد چشمگیریداشته است در همین زمان صادرات خودرو ژاپن با ۷/۶درصد افزایش نسبت به ماه پیش به ۴۲۸ هزار دستگاهرسید که درآمد کلانی را برای این کشور به همراهآورد.گفته میشود در ماه گذشته سه شرکت بزرگخودروساز ژاپن یعنی شرکتهای تویوتا، هوندا و نیسانبا ارائه مدل‌های جدید و مشتری‌پسند موفق شدند ۸۰درصد از بازار داخلی خودرو را در دست بگیرند و مانعاز ورود برندهای بیگانه شوند. این آمار زمانی اهمیتبیشتری پیدا می‌کند که بدانیم ژاپن سومین بازارخودروی جهان است و تمام شرکتهای خودروسازی دربرنامه‌ریزی‌هایشان روی این بازار و سطح تقاضای آنحساب میکنند.ایتارو کودا، رئیس اتحادیه خودروسازانمی‌گوید: صنعت خودرو یکی از صنایع رو به رشد جهاناست که میتواند سود زیادی به دست‌اندرکاران وتولیدکنندگان خود برساند. بنابراین تلاش ما برایتولید خودروهائی که مطابق سلیقه مصرف‌کنندگان باشندمی‌تواند برای ما سودمند باشد. طی سه سال گذشتهتمامی شرکتهای خودروساز فعال در ژاپن که در مجموع۱۲شرکت هستند، سالانه ۱۰ میلیون دستگاه خودرو تولیدمی‌کردند اما در سال ۲۰۰۴ میلادی شمار خودروهایتولید شده در این کشور با ۲/۲ درصد افزایش به ۵/۱۰میلیون دستگاه رسید. در ماه فوریه سال جاری شرکتتویوتا برای به‌دست آوردن بیشتری از بازار، مدل VITZ را به بازار عرضه کرد و در همان زمان نیز شرکت نیساناقدام به عرضه مدل‌های ترکیبی Note کرد تا بتواند باتویوتا رقابت کند. حال شرکت هوندا پس از سه ماهبررسی وضعیت بازار و سلیقه مصرف‌کنندگان اتومبیل‌های step wagon را به بازار عرضه کرد که با مدل‌هایاستیما (Stima) تویوتا و سرنا (Serena) تولیدی نیسانرقابت کند. در آوریل سال جاری فروش شرکت تویوتا دربازار داخلی ۵/۶ درصد نسبت به سال پیش رشد کرد امارشد صادرات این شرکت بیش از ۱۰ درصد بود.در همینزمان، سطح تولید شرکت هوندا حدود ۱/۸ درصد معادل ۹۸هزار دستگاه رشد کرد اما صادرات آن با ۱۹ درصدافزایش رشدی بی‌سابقه را تجربه کرد. شرکت نیسان نیزدر ماه آوریل سال جاری شاهد رشد ۳/۱ درصدی سطح فروشخود در بازار داخلی بود و در حالی که صادرات آن ۷/۶درصد ارتقاء پیدا کرده بود.
کامیون و ماشین‌هایسنگین
در ماه آوریل سطح تولید شرکت ایسوزو (ISUZU) بزرگترین شرکت تولیدکننده کامیون در ژاپن۵درصد رشد کرد و به ۱۶ هزار و ۴۵۶ دستگاه رسید. درهمین زمان نرخ رشد صادرات، ۱۶ درصد بود و به ۹ هزارو ۸۹۰ دستگاه رسید.در همین ماه، سطح تولید شرکت هینو (Hino) که نیمی از سهام آن متعلق به شرکت تویوتاست،۷/۴درصد تنزل یافت و به ۷۲۶۴ دستگاه رسید. در همینماه صادرات کامیون از این شرکت، ۶/۱ درصد کاهش پیداکرد و به ۳۴۶۵ دستگاه رسید.شرکت تولیدکننده کامیون واتوبوس میتسوبیشی که ۸۵ درصد از سهام آن به شرکتدایملر ـ کرایسلر تعلق دارد، سطح تولیدش را ۱۱ درصدافزایش داد و به ۹ هزار و ۸۱۸ دستگاه رسید. نرخصادرات این شرکت نسبت به سال پیش، ۲۲ درصد رشد کرد وبه پنج هزار دستگاه رسید. در همین زمان، سطح تولیدشرکت نیسان موتور دیزل در کشور ژاپن، ۷/۰ درصد کاهشیافت و صادرات آن ۳۲ درصد تنزل پیدا کرد. در ماهآوریل تولید این شرکت ۳ هزار دستگاه و صادرات آن۱۳۰۷دستگاه بود.
بازار کار
در ماه آوریلسال جاری نرخ بیکاری در ژاپن معادل ۵/۴ درصد بود کهنسبت به ماه‌های پیش از آن تغییر چندانی نداشته است. این در حالی است که هزینههای مصرفی خانوارهای ژاپنیدر ماه مورد بررسی یک درصد رشد کرد. رشد اقتصاد وصنعت ژاپن در ماه‌های اخیر، این امکان را ایجاد کردکه نرخ دستمزد کارگران افزایش یابد. در ماه آوریلبرای اولی بار طی ۹ ماه اخیر نرخ دستمزد کارگران درژاپن ۷/۲ درصد رشد کرد و پیش‌بینی میشود در فصلتابستان باز هم در نرخ دستمزدها ارتقاء یابد. طبقپیش‌بینی‌های دولت ژاپن در ماه‌های آتی سطحهزینه‌های مصرفی خانوارهای ژاپنی که معیاری برپویائی و سلامت اقتصاد این کشور است و میتواند باعثتقویت چرخه مالی اقتصاد شود، حدود یک درصد اضافهخواهد شد. روشن است در صورت تحقیق این پیش‌بینیدرآمد شرکتهای تولیدکننده کالاهای مصرفی نیز اضافهمی‌شود و نیاز به ایجاد فرصت شغلی در این کشورارتقاء می‌یابد. در ماه مارس سال جاری برای سومینماه پی در پی نرخ اشتغال روز به روز بیشتر شد. درماه آوریل شرکت ”دنسو“ (Denso) سومین شرکت بزرگتولیدکننده قطعات خودرو ژاپن ۷۴۲ کارگر تمام وقتاستخدام کرد و در نظر دارد در ماه آوریل سال آینده۸۵۵نفر دیگر را به‌شمار شاغلان خود بیفزاید.در ماهآوریل سال گذشته شرکت دنسو ۴۴۰ کارگر تازه استخدامکرده بود. در چنین شرایطی حجم آگهی‌های شغلی در ژاپنافزایش یافت. به‌عبارت دقیق‌تر تعداد کل آگهی‌هایشغلی در آوریل ۲۰۰۵ نسبت به سال گذشته، ۹/۲۱ درصدرشد کرد که این مسئله نشان از رشد فرصت‌های شغلی دراین کشور دارد.به هر حال به نظر می‌سد اقتصاد ژاپندر مسیر درستی قرار گرفته است. این کشور که سالیانسال قطب اقتصاد آسیا بود، به‌دلیل سیاستگذاری اشتباهبه یکباره به دامان رکود کشیده شد و حال توانسته استخود را از این مهلکه نجات دهد و در مسیری قرار گیردکه موفقیتی چشمگیر را به همراه خواهد داشت.انتظارمی‌رود در صورت ادامه این روند و مساعد بودن شرایطاقتصاد جهانی تا چند سال دیگر، ژاپن جایگاه اولیهخود را به‌دست آورد.
منابع:
http://www.iraneconomics.net
http://material.itan.ir
http://www.aftab.ir
